interview | vo | WWJB
Nieuwsgierig?
Ontdek als onderwijsprofessional welke bias jij onbewust de klas in meeneemt. Werk aan meer gelijke kansen en een veilige leeromgeving. Speel de Bias Buster en meld je team nu aan!
Wees je bewust van je eigen bias
Hoe een game docenten laat stilstaan bij hun genderbias
Een escape game in de lerarenkamer: het klinkt luchtig, maar de Bias Buster confronteert docenten met hun onbewuste vooroordelen. Facilitator Aziza Boukhres begeleidt sessies en ziet hoe een speelse werkvorm uitmondt in serieuze gesprekken. “Je ziet tijdens het spel dat mensen samen tot inzichten komen en die ‘aha-momentjes’ met elkaar delen.”
Spelenderwijs in gesprek
De Bias Buster is een interactieve escape game en workshop in één. Docenten werken in teams samen en ontdekken ondertussen hoe bias een rol speelt in hun werk. Volgens Boukhres is juist de vorm de sleutel: “De stof op een speelse manier aanbieden maakt dat er weinig ruimte is voor weerstand. Doordat je met een spel en raadsels bezig bent, is het makkelijker om geconfronteerd te worden.”
Energie en inzichten
Wat haar het meest aanspreekt, is de energie die tijdens de sessies ontstaat. “Je ziet dat mensen samen ergens achter komen en hun ‘aha-momentjes’ delen. Als facilitator hoef ik alleen maar te sturen op het proces dat zij met elkaar doormaken.” Die gezamenlijke ontdekking maakt dat een moeilijk thema lichter en toegankelijker wordt.
Wat het losmaakt
De confrontatie kan soms spannend zijn, merkt Boukhres. “Het lastigste is dat docenten erkennen dat ze zelf ook nog niet zo ver zijn. Maar eigenlijk is de boodschap altijd: ik wil dat mijn leerlingen kunnen kiezen wat ze willen en mijn gedrag moet daaraan bijdragen.” Volgens haar ligt de echte impact vervolgens in wat daaruit voortkomt. Het spel is vooral een startpunt voor openheid en uitwisseling. “Voornamelijk het gesprek. Dat is denk ik wat het meeste doet.”
Van inzicht naar actie
Om te voorkomen dat het bij eenmalige ervaringen blijft, krijgen docenten concrete handvatten mee. “We bieden altijd een inspiratiesessie of een vervolgafspraak aan. Vaak delen we achteraf extra kennis die ze in de klas kunnen gebruiken. Tijdens de Bias Buster zorgen we er bewust voor dat het niet daar stopt, maar doorwerkt in de praktijk.”
Wat docenten zelf kunnen doen? “Begin gewoon met een gesprek met collega’s. Kijk eens met elkaar naar je lesmateriaal of toetsopgaven en daag jezelf uit met kritische vragen. Zulke kleine stappen zijn al waardevol.”
Samenwerking en doorwerking
Het gesprek gaat vaak verder na de sessie. Boukhres ziet hoe het thema doordruppelt in de school. “Veel mensen praten na: oh ja, dat ene boek of dat artikel, kunnen we dit niet in het volgende teamoverleg bespreken? Je ziet dat het onderwerp gaat leven.”
Voor wie en hoe?
De Bias Buster is bedoeld voor teams van zes tot twaalf docenten. Deelname is gratis. De sessie duurt twee uur: één uur spel en één uur nabespreking. Scholen regelen zelf een ruimte (liefst met groot scherm). De begeleiding wordt verzorgd door een host van Worden Wie Je Bent. Het project maakt deel uit van een alliantie van VHTO, Stichting School & Veiligheid, Movisie en Emancipator.
Blik vooruit
De komende tijd wordt gewerkt aan varianten voor andere onderwijssectoren. “We werken nu aan een versie voor het primair onderwijs. Die is in 2026 klaar.”
Boukhres hoopt dat de Bias Buster nog veel meer scholen bereikt: “Ik hoop dat het gesprek wordt aangewakkerd om meer te doen met dit onderwerp. Dit is echt maar een start. Een positieve ervaring met een urgent maatschappelijk thema, die mensen direct in beweging zet.” Ze sluit af met een duidelijke oproep: “Word je bewust van je eigen bias. Dat is de basis als je eerlijke kansen wilt bieden aan leerlingen om te worden wie ze willen zijn.”
Dit artikel verscheen eerder in NVOX, magazine voor het onderwijs in de natuurwetenschappen, editie 9 in november 2025.